24 Şubat 2008

ANLATIMIN NİTELİKLERİ

1.DURULUK:Parçada gereksiz sözcük kullanılmamasıdır. ÖR: Öğrenmeye yoğun bir istek duyduğu için ödevlerini her gün, günü gününe yapardı. 2.YALINLIK (SADELİK): Sanatlı söyleyişlerden, süsten uzak durmaktır. Gereksiz ayrıntılara, sanatsal söylemlere girilmez. ÖR: Yüreğini bıçak gibi dilim dilim kesen bir çaresizlik içindeydi artık. * Artık çaresizdi. 3.AÇIKLIK: Bir konunun herkesin anlayabileceği, aynı anlamı çıkarabileceği biçimde aktarılmasıdır. Farklı yorumlara açık değildir. ÖR: Ben senden çok zarar gördüm. * Kanayan yüreğimin kan kırmızısı ateşini giyerken yitik düşlerimin silueti; kanadı kırılmış bir kuşun resmini çizdi aşk aynasına Leonardo Da Vinci ruhum. Uzakları yakın et; gel artık! 4.AKICILIK (pürüzlü): Söyleyişin pürüzsüz olması, bir yazının kolayca ve zevkle okunmasıdır. Uzun cümlelerde aynı hece ve eklerin tekrar edilmesi akıcılığı bozar. * Sevdayı, vefayı başka bayrama ertelemeyin. 5.DOĞALLIK:Yapmacıklıktan, zorlama ifadelerden, yapay dil ve anlatımdan uzak durmaktır. * Üniversitede "tuhaf bir arkadaşım var­dı. Geceleri toprağa uzanıp yıldızları gözlemeye ve uzaylıları beklemeye bayılırdı. 6.İÇTENLİK (SAMİMİYET): Düşünceleri bilimsel soğuklukla değil samimi ve sıcak bir dille anlatmaktır. 7.ÖZGÜNLÜK: Hiç kimseye benzememek, farklı olmak; taklit ve kopyadan uzak durmak,basmakalıp ifadelerden vazgeçerek kendine has bir anlatım oluşturmaktır. 8.ÖZLÜLÜK (DERİNLİK,YOĞUNLUK): Az sözle kapsamlı anlam ifade edilmesidir./Atasözleri ve deyimler gibi. El el ile ,değirmen yel ile. 9.SAĞLAMLIK/DOĞRULUK: Anlatımın dilbilgisi ve sözdizimi kurallarına uygun olarak yapılmasıdır. 10.TUTARLILIK: Paragrafın kendi içinde çelişkiye düşmemesidir. KONUYLA İLGİLİ ÖSS SORULARI 1- Görülenleri, duyulanları, düşünceleri süslü , yaldızlı sözler kullanmadan,yapmacıklığa düşmeden, anlaşılması güç, uzun cümlelere yer vermeden en kısa yoldan dile getirmek gerekir. Kıvrımlara , karışık yollara sapmadan derdimizi söyleyeceğimizi belirtmemiz gerekir. Bu parçada sözü edilen özellik hangisiyle adlandırılabilir? A) Yoğunluk B) Doğruluk C) Özgünlük D) Yalınlık E) Duruluk 2- Yazarlıkta ilk öğretmenim annemdir.Annem İstanbulluydu.Anadolu’yu yakından görüp tanımıştı.Halkın dil ve düşünce gerçeklerini içine iyice sindirmişti.Okur yazardı;ama gramer bilmezdi.Edebiyat bilgisi kıt bir kadındı.Sezgisi güçlüydü.Yazdıklarımı anneme okur, nasıl olduğunu sorardım.Yazdıklarımın kimi yerlerini “Burası olmamış.”diye eleştirirdi.Nedenini sorduğumda:“Böyle denmez de ondan.” derdi. Parçaya göre yazarın annesinin, onun anlatımında bulunmasını istediği nitelik nedir? A) Doğallık B) Duruluk C) Akıcılık D) Özgünlük E) Tutarlılık

Hiç yorum yok: