· Bir anlatımın betimlemelere dayandırılması ve betimlemenin amaç olarak kullanılması ile oluşturulan anlatım biçimine betimleyici anlatım denir.
· Betimlemede, görme, işitme, tatma, dokunma ve koklama duyularına yönelik bir anlatım vardır. Herhangi bir varlığın, nesnenin, olayın veya çevrenin, duyu organlarımız üzerinde bıraktığı izlenimler belirli bir plana göre okura aktarılır
· İnsan betimlemesine portre denir.
· Kişi betimlemesi fiziki özelliklere göre yapılıyorsa buna fiziki portre; kişisel özelliklere göre yapılıyorsa buna ruhsal portre denir.
· ÖRNEK PARAGRAF:
· Evler hep ahşap ve iki katlı. Köhne çatılar, karşıdan karşıya birbirinin üzerine abanır gibi uzanmış eski zaman saçakları. Ortada baştan başa uzanan bir aralık kalmış olmasa sokak, üstü kemerli, karanlık bir geçit olacak. Doğuda, batıda bu aralık renkten renge giren bir ışık yolu olur. Fakat sokağın yanları her zaman serin ve loştur. Köşenin başında durup bakarsanız her pencerede kırmızı toprak saksılar ve kararmış gaz sandıkları görürsünüz. Saksılarda al, beyaz, mor sardunya, küpe çiçeği, karanfil; gaz sandıkları da öbek öbek yeşil fesleğenle dolu.
BETİMLEME VE SIFAT
Sıfatların özellikle betimleyici anlatım için çok büyük bir önemi vardır. Betimlenen yer ya da varlığın ayrıntıları sıfatlar yardımıyla verilir. Sıfat olmazsa zengin ve yeterli bir betimlemeden söz etmek olanaksızdır. Bunu bir örnek üzerinde görelim: "Eski bir taş köprü geçildikten sonra fakir mahallelere giriliyor ve sefalet, bütün dehşeti ve çirkinliğiyle başlıyordu. Ortalarından akan çirkin sularında yarı çıplak çocuklarla çamurdan köpekler, eğri büğrü sokaklar... Tezekten, çamurdan yapılmış yarı yarıya toprağa gömülmüş penceresiz kulübeler…"Betimleyici anlatımla yazılmış bu paragrafta, kırmızıyla gösterilen sıfatlar ve sıfat öbekleri yardımıyla, anlatılan mahalle hakkında okuyucuya çok güçlü izlenimler kazandırılmıştır. Bu sıfatların yazıda kullanılmadığını düşünün (?)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder